«کپچا»ها یکی از کسل‌کننده‌ترین چیزهایی هستند که موقع‌ وب‌گردی مجبوریم آنها را تحمل کنیم. تکمیل بعضی از کپچاها آنچنان دشوار است که کاربر نیاز پیدا می‌کند چندین بار تلاش کند. اما به هر حال به وجود ربات اسپم‌کننده و بدافزارهایی که می‌توانند امنیت ما را به خطر بیندازند، چاره‌ای هم نداریم.

اما به تازگی minteye ایده خوبی را عملی کرده است، با شیوه‌ای که این شرکت معرفی کرده است، کاربر نیازی به تایپ کردن کاراکترها ندارد و کافی است که نشانگری را زیر یک تصویر کج و معوج بلغزاند، آنقدر که تصویری واضح ایجاد شود. مثل این:

خب، در نگاه اول ایده بکری به نظر می‌رسد و به علاوه می‌توان پیشبینی کرد که با این کار می‌توان آگهی هم نمایش داد.

minteye ادعا می‌کند که کپچاهای لغزانش ۹۴ درصد ضریب ایمنی دارند، اما شاید کمی تأمل کنیم متوجه می‌شویم برای برنامه‌نویسانی که قصد اسپم کردند یا نفوذ به سایت‌ها را داشته باشند، بی‌اثر کردن طرح minteye چندان دشوار نباشد.

در وهله اول اگر دقت کنید می‌بینید که طرح درست را یک ربات اسپم‌کننده می‌تواند با هوشی اندک، بدون نیاز به خواندن متن، تنها با سنجش صاف شدن طرح و ایجاد الگوهای افقی، پیدا کند.

دوم آنکه حالاتی که برای انتخاب در این طرح پیش رو داریم، محدود هستند و طبق قانون احتمالات، یک اسپم‌کننده به صورت تصادفی با انتخاب یک وضعیت می‌تواند مثلا در یک بیستم موارد، اسپم خود را انجام بدهد.

سوم آنکه اگر از آگهی در این طرح‌ها استفاده شود، می‌توان تصور کرد که با ایجاد بانک اطلاعاتی از آگهی‌ها هم بشود، امکان حدس زدن کپچا را افزایش داد.

و چهارم اینکه طرح درست به راحتی توسط تعداد زیادی از نرم‌افزارهای OCR قابل تشخیص است!

با این توضیحات باید ایده minteye را جالب ولی ناکارآمد بدانیم. احتمالا برنامه‌نویسان این شرکت از بیم لو رفتن ایده‌شان با هیچ کس مشورت نکرده‌ بودند.

اما اگر من در مقام یک کاربر عادی می‌توانم به minteye پیشنهاد کنم که بر اساس این ایده نوعی کپچا هوشمند نسل جدید درست کند که در آن به جای متن، از کاربر خواسته شود، کار خاصی را روی تصویر انجام بدهد، مثلا این طوری:

آنقدر نشانگر را بلغزانید که نقطه قرمز روی بینی چهره زن قرار بگیرد! یا آنقدر نشانگر را بلغزانید که توپ از خط آبی رد بشود.

به دیگر سخن، در پایان این پست می‌خواهم دو نتیجه را بگیرم:

۱- وقتی می‌خواهید چیز جدیدی ایجاد کنید، باید بتوانید از زاویه کاملا تازه‌ای به قضیه بنگرید، لازم نیست به شالوده اصلی طرح‌های قدیمی وفادار باشید.

۲- اما مشکل اصلی در هنگامی که شرکت یا شخصی ایده تازه‌ای دارد این است که در دنیای امروز نمی‌تواند با آسودگی با دیگران و مردم مشورت کند و از آنها نظرسنجی کند. چه بسا، این کار در طی سال‌ها باعث نقض حقوق ایده‌پردازان یا خام اجرا شدن ایده‌های بسیاری شده باشد.

چاره کار شاید ایجاد ساختارهایی ویژه‌ای از افراد و کاربرانی به دقت گلچین‌شده باشد که بتوانند ضمن مشورت و همفکری با ایده‌پرداز، او را از حفظ حقوقش مطمئن کنند.

در اینجا می‌توانید چند نمونه از کپچاهای لغزان را آزمایش کنید.